Căng thẳng ôxy hóa là nguyên nhân cơ bản của hầu hết các bệnh thoái hóa mạn tính. Mặc dù điều này xảy ra ở bên trong, sẽ dễ dàng hơn nhiều để quan sát sự căng thẳng ôxy hóa xảy ra ở bên ngoài cơ thể, đó là làn da. Bạn đã bao giờ nhìn thấy một bức chân dung gia đình vài thế hệ? Nếu bạn nhìn kỹ vào da họ, bạn sẽ thấy sự khác biệt đáng kể giữa thành viên gia đình trẻ nhất và người già nhất. Hiệu ứng bạn thấy là do sự căng thẳng ôxy hóa của da. Sự phân rã tương tự như vậy cũng đang xảy ra bên trong cơ thể chúng ta. Vậy cuộc chiến ngầm này diễn ra như thế nào?
Cuộc sống là một phép lạ đan kết phức tạp, hiển nhiên trong từng hơi thở. Tôi lấp đầy phổi với không khí trong lành giàu ôxy. Các phân tử ôxy sau đó đi qua các bức tường mỏng của phế nang trong phổi vào máu. Ở đây nó tự gắn với hemoglobin trong máu và trái tim bơm lượng máu mới được ôxy hóa này trở lại mọi bộ phận cơ thể. Hemoglobin sau đó giải phóng ôxy để nó có thể đi vào các tế bào trong cơ thể, nơi nó cung cấp năng lượng và cuộc sống.
Trong mỗi tế bào của cơ thể là một lò lửa gọi là ty thể (mitochondria). Hãy tưởng tượng mình ở phía trước của một ngọn lửa ấm áp đang cháy. Nó cháy một cách an toàn và lặng lẽ trong hầu hết thời gian. Nhưng đôi khi, nó bắn ra một tàn lửa lên tấm thảm, làm thủng một lỗ nhỏ trên đó. Một tàn lửa thôi không gây họa gì nhiều; nhưng nếu điều này lặp đi lặp lại từ tháng này sang tháng khác, năm này sang năm khác, bạn sẽ nhận được một tấm thảm thủng lỗ chỗ trước lò sưởi.
Các tàn lửa từ lò sưởi đại diện cho một gốc tự do và tấm thảm đại diện cho cơ thể của bạn. Phần nào của cơ thể nhận nhiều tổn thương gốc tự do nhất là phần tổn thương đầu tiên và có khả năng phát triển thành bệnh thoái hóa. Nếu đó là mắt, bạn có thể bị thoái hóa điểm vàng hoặc đục thủy tinh thể. Nếu đó là mạch máu, bạn có thể bị đau tim hoặc đột quỵ. Nếu đó là khu vực khớp, bạn có thể bị viêm khớp. Nếu đó là bộ não, bạn có thể mắc bệnh Alzheimer hoặc Parkinson. Theo thời gian, cơ thể chúng ta có thể trông giống như tấm thảm ở trước lò sưởi: khá là tàn tạ.
Chúng ta hãy thử hình dung mặt “sáng” của ôxy và cuộc sống mà nó mang lại (giống như sự ấm áp của ngọn lửa), nhưng chúng ta không thể phủ nhận phần còn lại của câu chuyện. Đây là phần mà nhiều người trong chúng ta chưa bao giờ nghe nói đến: sự sụp đổ mà các gốc tự do ngỗ ngược gây ra, hay còn gọi là căng thẳng ôxy hóa.
Cuộc sống là một phép lạ đan kết phức tạp, hiển nhiên trong từng hơi thở. Tôi lấp đầy phổi với không khí trong lành giàu ôxy. Các phân tử ôxy sau đó đi qua các bức tường mỏng của phế nang trong phổi vào máu. Ở đây nó tự gắn với hemoglobin trong máu và trái tim bơm lượng máu mới được ôxy hóa này trở lại mọi bộ phận cơ thể. Hemoglobin sau đó giải phóng ôxy để nó có thể đi vào các tế bào trong cơ thể, nơi nó cung cấp năng lượng và cuộc sống.
Trong mỗi tế bào của cơ thể là một lò lửa gọi là ty thể (mitochondria). Hãy tưởng tượng mình ở phía trước của một ngọn lửa ấm áp đang cháy. Nó cháy một cách an toàn và lặng lẽ trong hầu hết thời gian. Nhưng đôi khi, nó bắn ra một tàn lửa lên tấm thảm, làm thủng một lỗ nhỏ trên đó. Một tàn lửa thôi không gây họa gì nhiều; nhưng nếu điều này lặp đi lặp lại từ tháng này sang tháng khác, năm này sang năm khác, bạn sẽ nhận được một tấm thảm thủng lỗ chỗ trước lò sưởi.
Các tàn lửa từ lò sưởi đại diện cho một gốc tự do và tấm thảm đại diện cho cơ thể của bạn. Phần nào của cơ thể nhận nhiều tổn thương gốc tự do nhất là phần tổn thương đầu tiên và có khả năng phát triển thành bệnh thoái hóa. Nếu đó là mắt, bạn có thể bị thoái hóa điểm vàng hoặc đục thủy tinh thể. Nếu đó là mạch máu, bạn có thể bị đau tim hoặc đột quỵ. Nếu đó là khu vực khớp, bạn có thể bị viêm khớp. Nếu đó là bộ não, bạn có thể mắc bệnh Alzheimer hoặc Parkinson. Theo thời gian, cơ thể chúng ta có thể trông giống như tấm thảm ở trước lò sưởi: khá là tàn tạ.
Chúng ta hãy thử hình dung mặt “sáng” của ôxy và cuộc sống mà nó mang lại (giống như sự ấm áp của ngọn lửa), nhưng chúng ta không thể phủ nhận phần còn lại của câu chuyện. Đây là phần mà nhiều người trong chúng ta chưa bao giờ nghe nói đến: sự sụp đổ mà các gốc tự do ngỗ ngược gây ra, hay còn gọi là căng thẳng ôxy hóa.