Đã là con người sống trong xã hội, bất kể già trẻ lớn bé đều cần đến cộng đồng, đều cần làm việc nhóm. Đúng như tên gọi “làm việc nhóm” nghĩa là làm việc chung trong một tập thể, làm việc nhóm sẽ giúp con người rèn luyện và phát triển xã hội tính, kết nối để vượt qua thử thách, cùng nhau thăng tiến trong cuộc sống và sự nghiệp. Quyển sách “Làm việc nhóm từ A đến Z” của tác giả Phan Văn Hồng Thắng là một cẩm nang nhỏ nhưng hữu ích về làm việc nhóm.
Thoạt nghe thì khái niệm “làm việc nhóm” có vẻ xa lạ và khô khan, nhưng nghĩ kỹ thì từ các nhóm trẻ con ở trường mẫu giáo đến học sinh - sinh viên và người đi làm, đến các đoàn thể hoạt động tôn giáo ở chùa, nhà thờ, thậm chí là người sống chung trong gia đình… ai cũng tồn tại trong một tập thể, do đó chẳng bao giờ là quá sớm để học cách sống và làm việc hòa đồng với tập thể xung quanh mình. Phần đầu của quyển sách nói về vai trò và lợi ích của làm việc nhóm, đồng thời đề cập đến những kỹ năng làm việc nhóm có được nhờ rèn luyện như chú tâm, biết tiếp nhận trách nhiệm một cách có chọn lọc và không phán xét, đồng thời phải biết thừa nhận khuyết điểm và tích cực sửa sai.
Phần tiếp theo, tác giả nêu lên những nguyên tắc khi làm việc nhóm như cần trung thực và uy tín, phải biết xác định mục tiêu chung, phân công công việc, trau dồi kỹ năng giao tiếp để biết tôn trọng, lắng nghe và thấu hiểu các thành viên trong nhóm. Cổ nhân có câu “Chín người mười ý” nên khi làm việc nhóm chắc chắn luôn phát sinh những vấn đề và trở ngại như đùn đẩy, lẩn tránh trách nhiệm hoặc thiếu tin cậy lẫn nhau. Lúc này rất cần người lãnh đạo / trưởng nhóm nhắc nhở các thành viên rằng “Sức mạnh của nhóm phụ thuộc vào sự phối hợp nhuần nhuyễn của các thành viên”. Bill Bethel cũng từng có câu “Một đội ngũ thành công là nhiều bàn tay và một trí tuệ”. (*)
Đã làm việc nhóm thì đương nhiên cần có nhóm trưởng. Phần ba của quyển sách này đề cập đến tầm quan trọng và những kỹ năng nên có của trưởng nhóm như biết cách phân chia công việc, ủy thác trao quyền, truyền cảm hứng và giải quyết xung đột. Cách đây 60 năm, nếu Lý Quang Diệu và đảng phái của ông không phải là những nhà lãnh đạo / những trưởng nhóm tài năng bắt tay vào xây dựng đất nước thì mình tin rằng chưa chắc Singapore đã phát triển vược bậc được như ngày nay.
“Việc truyền cảm hứng cho nhóm không chỉ do lãnh đạo nhóm thực hiện nhưng nhất thiết phải có lãnh đạo nhóm tham gia. Người lãnh đạo nhóm phải là tấm gương trong mọi việc. Không thể có một nhóm làm việc đầy cảm hứng mà người lãnh đạo lại suốt ngày uể oải, thiếu sức sống. Người lãnh đạo phải thực hiện công việc đó như là niềm đam mê của mình. Song song, cần phải có sự động viên, nêu gương, tạo mọi điều kiện cho các thành viên phát huy tối đa năng lực”.
Khi đọc “Làm việc nhóm từ A đến Z”, mình ước gì đã được đọc quyển sách này từ cách đây chục năm, có lẽ nó đã góp phần cải thiện thói quen giao tiếp – học tập – làm việc của mình, giúp mình dễ hòa nhập hơn, tạo được ấn tượng tốt hơn trong mắt bạn bè, đồng nghiệp. Như đã nói ở đầu bài viết này, bất kể ai nếu đã quan tâm đến chất lượng cuộc sống của bản thân cũng nên đọc quyển sách này. Dù bạn đang là sinh viên ở trường quốc tế hay học viên ở một lớp ngoại ngữ chỉ có mười mấy người, dù bạn là nhân viên chính quy hay chỉ cộng tác thời vụ với công ty, bạn cũng nên học cách làm việc nhóm. Khi ở trong một tập thể, nếu bạn tự cô lập, thiếu kết nối với người khác thì người bị bất lợi trước tiên sẽ là chính bản thân bạn. Tuy nghe hơi xa xôi và khó thực hiện nhưng mình mong rằng các thầy cô ở trường, các vị lãnh đạo công ty sẽ đọc và giới thiệu quyển sách này đến học sinh, cấp dưới.
Viết sách kỹ năng tưởng dễ nhưng khó, tuy có Internet để tham khảo nhưng nếu sử dụng tư liệu không khéo thì sẽ bị độc giả phê bình là bê nguyên xi trên mạng vào sách. Đánh giá khách quan thì mình cho rằng tác giả Hồng Thắng đã tổng hợp kiến thức của những người đi trước, hệ thống lại thành một quyển sách nhỏ theo văn phong và kinh nghiệm riêng, đưa vào rất nhiều ví dụ cụ thể cho từng đề mục, đồng thời chỉ ra giải pháp cho các vấn đề phát sinh khi làm việc nhóm. Mỗi đề mục lớn được chia thành những tiểu mục, dễ đọc dễ nhớ. Cuối mỗi phần còn có bài tập ứng dụng để người đọc tự kiểm tra xem mình nhớ và áp dụng được gì sau khi đọc.
“Làm việc nhóm từ A đến Z” được thiết kế và trình bày đẹp, chữ in dễ đọc. Kiểu chữ trên bìa mới nhìn có vẻ đơn giản nhưng nhìn kỹ thì chữ O được cách điệu theo đúng chủ đề làm việc nhóm. Đây là một quyển sách nhỏ hữu ích do người Việt Nam viết cho người Việt Nam đọc, hài hòa với thói quen đọc sách và phù hợp với thời buổi mà ngày càng nhiều người trẻ đang dấn thân vào đời. Trên tất cả, mình cho rằng nền tảng của làm việc nhóm là tình đoàn kết.
“Riêng rẽ, mỗi chúng ta chỉ là một giọt nước. Cùng nhau, chúng ta là một đại dương”. (Ryunosuke Satoro)
(Sea, 9-7-2019)
(*) Bill Bethel tên thật là Bill Johnson, là một người phục hưng Thiên Chúa giáo, diễn giả lưu hành, tác giả và lãnh đạo cao cấp của Giáo hội Bethel ở Redding, California. (Nguồn: wikipedia)
