Chỉ duy nhất một điều tôi vẫn không biết, bố tôi say, là say cái chất men lỏng sánh cứ vấn vương nơi cánh mũi, say cái hương nắng mặn chát của đồng quê, say cái giọng hò ngọt lịm của vùng chiêm nghèo trũng nước hay chính đang say những chén rượu và hồi ức 1972...
Tôi từng mơ màng, mường tượng những thước phim cũ kĩ chậm trôi về những năm 72 qua con mắt long lanh cùng hơi men cay sóng sánh trên khóe mi bố. Chưa một lần bố kể cho tôi nghe về những năm tháng rực rỡ cờ hoa đó, những điều tôi biết chỉ là những điều ông nói lúc cùng bè bạn của mình ngồi nhâm nhi chén rượu đắng ngắt và kể lại tháng ngày đạn bom ấy.
Tôi nhìn thấy ký ức xa xăm đong đầy trong chén rượu bố cầm, ánh mắt bố hướng về một phương trời vô định, tựa như đang cố nhìn về dĩ vãng với những mảnh vỡ vụn vương.
Bố kể về tuổi thơ bố, với những cánh đồng lúa vàng ươm khói lửa, về những con diều giấy ngả nghiêng giữa làn mây đen trắng, về những ngày im lìm trong hầm đất, lặng lẽ nuốt tiếng nấc nghẹn ngào khi bom rơi xuống, thả từng tiếng kêu vang trời.
Bố kể về đêm giao thừa năm ấy, năm 1972, năm bố vừa tròn 6 tuổi; vẫn đùng đoàng, ồn ào như những mùa tết trước đó nhưng đêm nay bố không nghe rõ tiếng pháo hoa nữa mà là nghe tiếng súng nổ, tiếng bom rơi. Ấy thế mà nhà bên cạnh vẫn mở nhạc thật to, pháo hoa trên trời vẫn bừng sáng từng vạt đỏ ối hòa trong cái khói bụi mờ ảo của bom mìn, còn ông bà vẫn bận bịu, cố nấu cho xong mâm cơm cúng Tổ, chỉ mình bố cứ ngẩn ngơ ở đấy, nhìn bầu trời ngày một đen kịt. Trên tầng không, máy bay Mỹ cứ rề rà, nhấp nháy giữa trời, hồi đó bố đã ước nếu có thể lấy đá ném cho chúng rơi xuống thì thật vui. Bố vẫn nhớ như in lúc ấy, mấy anh bộ đội chạy vụt qua, chiếc súng nặng trịch cầm chắc trên tay, con mắt long lanh sáng ngời như vì tinh tú, trời thì mưa phùn lất phất, gió thì lạnh lẽo, cố phả cho hết hơi thở của mình vào màn đêm. Mưa rơi đầy trên mái tóc, trên đôi vai anh- những đôi vai gầy gánh gồng niềm tin của toàn dân tộc. Bố lại ước mình được cầm chiếc súng ấy một lần, để xử hết đám da trắng đang ngồi trực thăng bay giữa trời kia. Rồi cứ thế, bố ngồi, đếm cho hết đợt pháo hoa bắn lên, nhà bên cạnh vẫn cười đùa rôm rả, tiếng cười át cả tiếng bom rơi thuở ấy.
Bố kể về những xóm lá nhà tranh thiu thiu ngủ giữa màn sương mỏng, khói bếp nhà ai đã sớm lấp kín ngôi làng nhỏ bằng màu trắng xóa. Chờ cho tia nắng đầu tiên rọi xuống nhành cỏ khô, con trâu làng da đen bóng bắt đầu lững thững từng bước ra ruộng, cô bác nông dân gầy guộc, đen nhẻm bước theo sau, chiếc nón lá rách bươm nhấp nhô giữa đồng nước cằn khô. Còn lũ trẻ con đội lá đến trường, trên tay cầm chặt quyển sách mục nát, cố lê lết đôi dép cao su đã đi mòn cả đế. Ấy là ông bà, cô bác và cả bố tôi trong những ngày khoai sắn lầm lũi ấy.
Thế rồi, hết chén này đến chén khác, bố dùng rượu để phơi trãi hết cả cuộc đời, rồi ông hát, không phải một mình, ông hát với những người bạn đang ngồi cạnh ông lúc ấy, tiếng hát về những ngày cách mạng còn đỏ, tiếng hát làm nỗi nhớ xa xôi trở nên lơ lửng, mênh mang, tiếng hát làm lòng người xốn xang hơn bao giờ hết. Và hương rượu cứ thế len lỏi trong những hoài niệm vơi đầy.
Và tôi đã thấy, trong cơn say của bố là những ngày chiến trận hào hùng, một tuổi thơ cơ cực mà trọn vẹn và tôi nhìn thấy sau hàng triệu giọt nước mắt đã rơi thưở ấy là nụ cười của cả một đời về sau.
Chỉ duy nhất một điều tôi vẫn không biết, bố tôi say, là say cái chất men lỏng sánh cứ vấn vương nơi cánh mũi, say cái hương nắng mặn chát của đồng quê, say cái giọng hò ngọt lịm của vùng chiêm nghèo trũng nước hay chính đang say những chén rượu và hồi ức 1972...
